Dövizin ateşi düşmüyor, enflasyon yükselişte - Havadis Gazetesi | Kıbrıs Haber
Cuma, Mart 29, 2024
Köşe Yazarları

Dövizin ateşi düşmüyor, enflasyon yükselişte

Yaklaşık 2 aydır devam eden, dövizdeki artışları ve nedenlerini yazıyoruz. Yazılarımda ekonomideki göstergelere göre dövizdeki yükselişin bir yerde düşeceğini ve yavaş yavaş gerileyerek belli bir banda oturup istikrarlı bir şekilde gideceğini öngörüyor ve ümit ediyorum. Fakat dünyadan bağımsız yaşamadığımız için, küresel düzeydeki gelişmeler doğrudan Türkiye ve KKTC’yi de etkiliyor. Döviz yükseliyor. Faizler yükseliyor, borsa düşüyor, petrol fiyatları ve enflasyon artıyor.

Türkiye’deki para ve sermaye piyasalarındaki dalgalanmalar, Gezi Parkı olayları ve Amerika Merkez Bankası (FED)’nın 3 hafta önceki kararları, dolardaki yükselişi artırdı ve tarihi zirveler yapılmasını sağladı. TC Merkez Bankası dövizin artışını düşürmek için son bir ayda 6.2 milyar USD’lik döviz satış ihaleleri açtı ve döviz sattı. Hatta 1 Temmuz’da dolar 1.97’ye ulaşınca bir günde 2.25 milyar USD’lik satış yaparak rekor da kırdı. Ayrıca repo olanaklarını da çoğaltmasına rağmen, bu da pek etkili döviz düşüşleri sağlayamadı. Bunun yanında döviz satışları, Merkez Bankası’nın döviz rezervlerinde de azalmaya yol açtı. Brüt rezervler 108 milyardan 100 milyar USD civarlarına geriledi. Bu rezervlerin tümünü döviz yükümlülüklerinden dolayı kullanamayacağı için net rezervlere de bakmak lazım.


Bankacılık otoriteleri, kullanılabilecek net rezervlerin de 50 milyar USD civarında olduğunu belirtiyorlar. Bu yönden Merkez Bankası uzun süre döviz satmaya devam edemez. Bundan dolayı dövize müdahale için başka alternatifler kullanması gerekecek. Bu seçeneklerin başında da faiz oranlarının yükseltilmesi gelmektedir. Bu tercihi iyi yapmak gerekiyor. MB rezervlerini korumak gerekiyor. Şu sıralar, gösterge faizleri de % 9’a yaklaşmış durumdadır. Piyasalardaki belirsizlik ve fon çıkışı devam ettiği sürece faizlerdeki yükselme trendi de devam edecektir.

Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch’in de Türkiye’deki ekonomik toparlanmanın, Gezi Parkı olayları ve küresel etkilerden dolayı güç yitirdiğini açıklaması, döviz ihalelerine rağmen, doların yükselmesini tetikledi.

Bütün bu sıkıntılı gelişmeler yanında, Amerikan Merkez Bankası Başkanı’nın geçtiğimiz perşembe günü yaptığı açıklamalar ise küresel piyasalara biraz olsun ümit verdi. 3 hafta önce yaptığı tahvil alımlarını azaltacağı açıklaması piyasaları olumsuz etkilemişti. Yeni açıklamasında ise, ekonomiyi destekleyici, tahvil alımlarına devam eden gevşek para politikasına devam edeceğini vurguladı. Bu açıklama piyasaların beklediği bir açıklamaydı ve Türkiye piyasaları da buna olumlu cevap verdi ve kurlarda biraz gerileme görüldü.

Dövizde en önemli faktör istikrardır. Dengeli bir seyir izleyen döviz fiyatları ekonomideki tüm sektörlerin huzurlu ve güvenli bir şekilde iş hayatlarına sarılmalarına imkan tanır.

KKTC piyasası dövize çok duyarlı bir piyasadır ve dövizdeki artışlar başta akaryakıt olmak üzere bütün sektörlerde pahalılık yaratmaktadır. Yılda yaklaşık 1.7 milyar USD ithalat yapan KKTC’de her türlü malın çok büyük bir kısmı dövizle yurt dışından geldiği için pahalılık da artmaktadır. Mayıs ayı sonuna kadar % 1.8 olan toplam birikmiş enflasyon oranı, sadece Haziran ayında dövizdeki yükselişe paralel olarak yaklaşık %1.5 düzeylerinde gerçekleşmiş ve toplam enflasyonda % 3.3’lere ulaşmıştır. Görüldüğü üzere dövizdeki artış KKTC’ye doğrudan pahalılık olarak yansımaktadır. Stoklardaki mevcut malların fiyatlarını, döviz arttı diye yükseltmek isteyenler, pahalılığı daha da körüklemiş olacaklardır. Bundan kaçınılması gerekmektedir. Ayrıca dövizdeki yükseliş, talebin düşmesine, ekonomide daralmaya, işsizliğe, borç taksitlerinde ertelemelere de sebep olmaktadır.

Son olarak, iş insanlarına ve vatandaşlarımıza naçizane önerim, tedbirli olmaları, panik yapıp, daha da yükselecek diye yoğun döviz alımlarına yönelmemeleridir. Kazancı döviz olan olmayanların, dövizle borçlanma yönüne gitmemeleri gerekmektedir. TL kazanıyorsak, en güvenli yol, TL ile borçlanmadır diyerek yazımı sonlandırıyorum.

Tepki göster
Bayıldım
0
Bayıldım
Huzurlu
0
Huzurlu
Hahaha
0
Hahaha
Üzüldüm
0
Üzüldüm
Hayran Kaldım
0
Hayran Kaldım
Facia
0
Facia
Web tasarım ve geliştirme : Baba Bilgisayar