Mont Pelerin’de masadan kalkan liderler, BM’nin etkin çabalarının ardından kısa sürede ciddi yol aldı. Beşli zirve tarihi alındı, müzakereciler masaya oturacak, liderler Ocak öncesi bir araya gelecek
EİDE ETKİSİ: BM Özel Temsilcisi Espen Barth Eide, yoğun diplomatik girişimleri ile uluslararası camiayı da harekete geçirdi. BM yanında, İngiltere, Almanya, ABD ve AB üst düzeyde liderleri cesaretlendirdi. Türkiye, “bölgesel barış ve istikrar adına” desteğine devam etti. Sonuçta beşli tarih belirlendi
KARŞILIKLI ADIMLAR: Eide, ısrarla çözüm kapısını aralamak için çalıştı. Yemekte söz alan Eide, Anastasiadis’in “Kıbrıs’ta müzakere” ısrarını, Akıncı’nın da “beşli zirve ısrarını” ortak bir noktada buluşturdu. Orta yol uzlaşısı ile Aralık sonuna kadar müzakereler devam edecek, 9- 12 Ocak’ta da liderler ve garantörler son nokta için Cenevre’de bir araya gelecek
MONT PELERİN’DEN İLERİ: Liderlerin kazan-kazan anlayışı ile sağladıkları uzlaşı müzakere sürecini Mont Pelerin’de bırakılan yerden ileri bir noktaya taşıdı
PALAIS DES NATIONS: Yeniden Cenevre’ye gidecek liderler bu kez herhangi bir kasabaya gitmeyecek. Görüşmelerin tamamının dünyada birçok tarihi anlaşmaya ev sahipliği yapan Cenevre’deki Palais des Nations’da yapılması planlanıyor. BM’nin tüm çabası da bu yönde
Havadis- ÖZEL
Müzakerelerin kapısı yeniden aralanırken, liderler 9- 12 Ocak tarihlerince, Cenevre’de bulunan ve birçok tarihi anlaşmaya ev sahipliği yapan Palais des Nations’da bir araya gelecek. 9 Ocak 2017’de Cenevre’de bir araya gelecek olan liderler, 11 Ocak 2017’de birbirine harita sunacak. 12 Ocak’tan itibaren de garantör ülkelerin katılımıyla “Kıbrıs Konferansı” düzenlenecek. Sürece son nokta ise burada konacak.
Liderlerin “süreç koptu” denildiği anda zirve için uzlaşmasının ardında uluslar arası etkenlerin yanı sıra, BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel temsilcisi Espen Barth Eide’nin çabalarının da büyük etkisi var.
“Sosyal yemek buluşmasını” müzakere sürecine döndüren Eide, liderlerin de karşılıklı adımlar atmasını sağlayarak, zirve tarihi çıkarmayı başardı.
Yemek öncesi, Anastasiadis, “Kıbrıs’ta müzakerelerin ucu açık sürmesi”, Akıncı ise, “beşli zirve tarihinin belirlenmesi ve Mont Pelerin’de kalınan aşamadan devam edilmesinde ile Aralık ayında” ısrarlıydı.
Eide, her iki liderin de adım atmasını sağlayarak, hem Kıbrıs’ta müzakerelere devam edilmesini, hem de beşli zirve için liderlerin uzlaşmasını sağladı. Sağlanan uzlaşma ile birlikte müzakere süreci Mont Pelerin’de bırakılan yerden ileriye taşımış oldu.
Yemekte hava farklıydı
Mont Pelerin’deki başarısızlıkla sonuçlanan zirvenin sonrasında yemekte bir araya gelen liderlerin ruh hali oldukça farklı idi. Bugüne kadar sağladıkları ilerlemelerin bertaraf olup gitmesini istemeyen liderler Espen Barth Eide’nin “Bugüne kadar çok önemli yakınlaşmalara imza attınız. Bunları daha da ileriye taşıyabilirsiniz” demesi sonrasında attıkları adımlarla süreci son safhaya taşıyacak kapıyı sonuna kadar açtılar.
Müzakereciler de liderler de görüşecek
Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Pazartesi günü Brüksel’de yoğun temaslar için adadan ayrılacak olmasına karşın, müzakereci Özdil Nami adada kalıyor.
5 Aralık Pazartesi günü Rum müzakereci Mavroyannis ve Türk müzakereci Özdil Nami bir araya gelecek. İki lider de, gerek duyulması halinde, Aralık ayı içerisinde ara bölgede buluşmaya devam edecek.
Adres Cenevre
İki kez Cenevre’ye yakın Vevey kasabasının zirvesinde yer alan Mont Pelerin’de bir araya gelen iki* lider için bu kez adres Cenevre.
Görüşmenin bu kez adresi, Cenevre’de bulunan ve birçok uluslar arası anlaşmaya ve buluşmaya ev sahipliği yapan Palais des Nations binası.
Eide nasıl ikna etti?
Cenevre’den döner dönmez, AB ve ABD dahil, bir çok uluslararası aktörü devreye sokan Eide, Türkiye ve Yunanistan arasında da bağ kurmaya çalıştı.
Kamuoyuna yapılan tüm açıklamaların aksine, Eide, perde gerisinde yoğun bir diplomatik temas sürdürdü.
Kısa sürede, ABD Dışişleri Bakanlığı, Almanya, AB üst düzey yetkilileri, liderleri arayarak cesaretlendirdi. Garantör İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson, adaya gelerek liderlerle görüştü.
Liderleri önce yemek için ikna eden Eide, yemekte de sık sık “tarihi fırsat penceresinden” bahsetti.
Eide, gün boyu müzakereciler ve liderlerle yaptığı temasların ardından yol haritasını sundu ve liderlerin onaylamasını sağladı.
BM açıklaması
Liderlerin uzlaşısı sonrası BM, kamuoyuna dün sabaha karşı geniş bir açıklama yaptı. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Kıbrıslı Rum Lider, Sayın Nikos Anastasiades ve Kıbrıslı Türk Lider, Sayın Mustafa Akıncı, bu akşam Ara Bölge’de bulunan BM Barış Gücü Misyon Şefi’nin İkametgâhında, BM Genel Sekreteri Kıbrıs Özel Danışmanı Sayın Espen Barth Eide’nin himayelerinde bir araya geldi.
İki lider, müzakerelerdeki mevcut durumu değerlendirdiler ve bundan sonra izlenecek yol üzerinde görüş alışverişinde bulundular. Liderler, müzakerelerine bir an önce devam etme kararı aldılar ve müzakerecilerini, açıkta kalan tüm konuları birbiriyle ilintili bir şekilde ele alarak, daha fazla ilerleme kaydedebilme amacıyla görüşmeleri yönünde talimatlandırdılar.
Gerek duyuldukça, liderler de bir araya gelecekler. Bunun yanında, adada en kısa zamanda kapsamlı bir çözüme ulaşılması yönündeki ortak iradeleri doğrultusunda liderler, 9 Ocak 2017 tarihinde Cenevre’de bir araya gelmeyi kararlaştırdılar. 11 Ocak 2017 tarihinde liderler, kendi taraflarının haritalarını sunacaklar. 12 Ocak’tan itibaren, Garantör ülkelerin de katılımıyla, bir “Kıbrıs Konferansı” düzenlenecek. Diğer ilgili taraflar, gerekmesi halinde davet edilecek.”
Türkiye’nin desteği sürecek
Havadis’in Türkiye Dışişlerinden ulaştığı bir kaynak, “Aralık ısrarına ” rağmen, gelinen aşamaya destek verildiğini söyledi.
Türkiye’nin “bölgede istikrar ve güvenlik” adına sürece destek vermeye devam edeceğini söyleyen aynı kaynak, “Kıbrıslı Türklerin kendisini güven içinde hissedeceği yeni bir garantörlük anlaşmasına” açık kapı bıraktı.
