DESTEK KAPSAMI DARALTILACAK: Tarımda devrim niteliği taşıyan reform çerçevesinde çiftçi kartı olan herkes destekten yararlanamayacak. KKTC vatandaşı olmayan, 66 yaşından gün almış olan, Sosyal Güvenlik Sistemi’ne kayıtlı olmayanlar ve ikinci iş yasağı kapsamına girenler destek alamayacak
İKİNCİ İŞE YÜZDE 75 DESTEK: Reform ile ikinci iş yasağı olmayıp tarım sektöründe faaliyet gösterenlere de destek programı yüzde 25 kesinti ile uygulanacak. Sosyal güvenlik sisteminde ilk iş olarak çiftçi kayıtlı olanlar desteklerden %100 oranında, olmayanlar ise %75 oranında yararlanabilecek
HAYVAN BAŞINA DESTEK: Reform paketi büyük ve küçükbaş hayvanlar için verilen destek de yeniden düzenleniyor. Büyük baş hayvanlar için yıllık 800 ile 1200 TL arasında destek öngörülürken, desteğin üst sınırı her işletme için 150 bin TL olarak belirlendi
KÜÇÜKBAŞ SÜTÜNE 0.70 TL DESTEK: Küçükbaş hayvan üreticilerine de hayvan başına 72 ila 80 TL arasında yıllık destek öngören Tarım Reformu, küçük baş hayvan sütünü SÜTEK’e veren üreticilere litre başına 0.70 TL destek öngörüyor. İnek sütüne verilecek olan destek ise 0.03 TL olacak
Bertuğ TOPAL
Ülkede çiftçi ve hayvancıyı ilgilendiren ve uzun zamandır üzerinde çalışılan Tarım Reformu’nda sona geliniyor. Tarım Bakanlığı ile çiftçi ve hayvancı örgütleri arasında üzerinde çalışılan belgeye göre hayvancı ve çiftçiye bir takım ödemeler yapılacak.
Ülkedeki tarım sektöründe yaşanan sorunların bir anlamda geride kalmasına sebep olacak bu reform ile hem hükümet haklarını savunmuş olacak hem de hayvancı ve çiftçi zor durumda kalmamış olacak.
Tarımsal üretimde sertifikalı ve çevreye duyarlı üretimi yaygınlaştırmak adına ortaya çıkan Tarım Reformu ile “gıda ve yem güvenliğini, erkenciliği, kayıtlılığı ve iç talebi esas alınarak verimi ve kaliteyi artırmak, mevcut sektörün yeniden yapılandırılmasına ilişkin yeni koşulları dikkate alarak sektörde yaşanan ve yaşanması muhtemel problemlere çözüm üretmek, kayıtların güncel tutulmasını sağlayarak ve sürdürülebilir, rekabet edebilir bir sektör oluşturulması amaçlanmış olup, hayvansal ve bitkisel üretimin desteklenmesine ilişkin hususları” kapsıyor.
Ciddi reformlar var
Tarımda devrim niteliği taşıyan reform çerçevesinde çiftçi kartı olan herkes artık destekten yararlanamayacak. KKTC vatandaşı olmayan, 66 yaşından gün almış olan, Sosyal Güvenlik Sistemi’ne kayıtlı olmayanlar ve ikinci iş yasağı kapsamına girenler bundan böyle destekten yararlanamayacak.
İkinci işe yüzde 75 destek
Tarım Reformu’nun bir diğer önemli noktası ise ikinci iş yasağı olmayıp tarım sektöründe faaliyet gösterenlere destek programından yüzde 25 kesinti uygulanacak olması. Sosyal güvenlik sisteminde ilk iş olarak çiftçi kayıtlı olanlar desteklerden %100 oranında, olmayanlar ise %75 oranında yararlanabilecek.
Büyük baş yetiştiriciliği desteklenecek
Tarım Reformu’na göre büyükbaş hayvan yetiştiriciliği yapan, 1 Mart 2016 tarihi itibariyle Hayvan Kayıt Sistemi’ne kayıtlı ve tanımlanmış anaç sığıra sahip olan yetiştiricilere işletme başına her durumda yılda 150 bin TL’yi aşmamak koşulu ile ücret verilecek. Buna göre 1-50 arası anaç sığırı bulunan yetiştiricilere sığır başına 1200 TL. 51-100 arası anaç sığırı bulunan yetiştiricilere sığır başına 1000 TL, 101-150 arası anaç sığırı bulunan yetiştiricilere sığır başına 800 TL. Öte yandan suni tohumlama sonu7cu doğan tüm buzağılara buzağı başına 100 TL ücret verilecek.
Küçükbaş hayvanlar için ücret verilecek
Küçükbaş hayvan yetiştiriciliği yapan 31 Aralık 2015-30 Haziran 2016 tarihi itibariyle Hayvan Kayıt Sistemi’ne kayıtlı tanımlanmış bir yaşını geçmiş anaç küçük başa sahip olan yetiştiricilere 70 bin TL’yi geçmeyecek şekilde ödeme yapılacak. 1-500 arası anaç küçükbaşı bulunan yetiştiricilere hayvan başına 80 TL. 501-1000 arası anaç küçükbaşı bulunan yetiştiricilere hayvan başına 76 TL, 1000 ve üstü küçükbaşı bulunan yetiştiricilere hayvan başına 72 TL ödenecek.
SÜTEK’e verilen sütler için prim
Küçükbaş çiğ süt üretiminin desteklenmesi ve hellimin coğrafi tescili için ihtiyaç duyulan sütün SÜTEK’te toplanmasını temin etmek amacıyla 2016 yılında üretmiş olduğu çiğ sütü SÜTEK’e teslim eden ve SÜTEK tarafından saptanan kalite kriterleri çerçevesine uyan sütlere litre başına 0.70 TL’ye kadar süt primi destekleme ödemesi yapılacak. Ayrıca inek sütü için ise litre başına 0.03 TL’ye kadar süt prim ödemesi yapılacak.
Hayvan gen kaynaklarının koruması için de ödeme yapılacak
Tarım Bakanlığı hayvan gen kaynaklarının yerinde korunması ve geliştirilmesi amacıyla yapılacak desteklere ek olarak Yerli Kıbrıs Sığırı başına 500 TL, Yerli Kıbrıs Koyunu başına ise 100 TL ek ödeme yapacak.
Arıcılığa da destek
Büyükbaş ve küçükbaş hayvancılığın yanı sıra arıcılık da Tarım Reformu kapsamında destek alacak sektörler arasında yer aldı.
Arıcılık Kayıt Sistemi’ne kayıtlı olma şartı ile en az 30 arılı kovana sahip arıcılarai arılı kovan başına 20 TL destekleme ödemesi yapılacak. Destek alan ve KKTC Arıcılık Kooperatifi’ne bal satan üreticilere kilogram başına 1 TL destekleme ödemesi de yapılacak.
Tarım Reformu’na Bombus arısı kullanımı hakkında da destekleme kararı alındı. Seralarda doğal polinasyonu sağlamak amacıyla bombus arısı kullanan yetiştiricilere koloni başına 150 TL destek yapılacak.
Balıkçılık için prim ödemesi
Tarım Reformu’nda balıkçılığı özendirmek, girişimciliği artırmak ve sosyal güvenlik sistemine dahil etmek amacıyla 1875 Balıkçı Gemileri Yasası kapsamına giren küçük balıkçı gemileri sicil kayıtlı gemi sahibi mesleki balıkçılara, bakanlık tarafından yıllık %50 oranını geçmeyecek bir sosyal sigorta prim desteği ödemesi yapılacak.
Öte yandan balon balığının balıkçılık malzemelerine verdiği zararlara karşılık Mayıs-Ağustos 2016 döneminde düzenlenecek sportif yarışmalar dahil avcılığı yapılan balon balıklarını Hayvancılık Dairesi’ne teslim eden izinli balıkçılara 3 TL/adet destekleme ödemesi yapılacak.
Bitkisel üretimin desteklenmesi için çalışma
Tarım Bakanlığı, dane üretimine yönelik tahıl alanlarına ve nadas alanlarına Genel Tarım Sigortası Fonu kapsamına giren dönümler ve beyanlar dikkate alınarak 2 bin dönüme kadar alanlar için 32 T/dane alan bazında ödeme yapacak.
Üretim sezonunda kaliteli kaba yem üretimine yönelik, hububat ve baklagil alanlarına dönüm başına 40 TL ödeme yapılacak.
Üretim sezonunda veya çok yılık olarak üretilen sulu yem bitkisi ekimi yapan çiftçilere birim miktarları bazında tek yılık 60 TL, çok yılık 75 TL olarak ödeme yapılacak.
Narenciyeye de destek
Tarım Reformu’na göre konvansiyonel narenciye ekim alanlarına yönelik olarak üreticilere destek ödemesi yapılacak. 1-15 dönüm arası dönüm başına 200 TL ve 16 ve üzeri yerlere ise 260 TL destek ödemesi yapılacak.
Narenciye hariç çok yılık meyve ağaçlarına ise; erik, zerdali, kayısı, bağ, zeytin, ceviz, badem, harup ve nar için dönümüne 120 TL, diğer türler için ise dönümüne 100 TL ödenecek.
Sebze alanları için ise dönüm başına 80 TL ödeme yapılacak. Patateste ise bu ödeme dönüm başına 100 TL olacak.
Örtü altı yetiştiriciliğinin geliştirilmesi amacıyla aktif olarak üretim yapan sera alanlarına yönelik ise şu destekler yapılacak: İklim kontrolü sera alanlarına 1000 TL/dönüm, modern sera alanlarına 500 TL/dönüm ve yukardakiler dışında kalan alanlara 400 TL/dönüm yardım yapılacak.
Bunların dışında sertifikalı üretime, sertifikalı tahıl tohumu kullanımının desteklenmesi ve narenciyede tür değişiminin desteklenmesi için Tarım Bakanlığı çeşitli destek ödemeleri yapacak.
