KTGB Yönetim Kurulu yaptığı yazılı açıklamada, birliğin bu amaçla çalışma yapmak üzere üyeleri Süleyman Ergüçlü, Başaran Düzgün ve Cenk Mutluyakalı’dan oluşan özel bir komite oluşturduğunu, komitenin hükümet yetkilileri ile görüşmeler yaparak, basının karşı karşıya olduğu tehditler ve çözüm önerilerine yönelik bir rapor hazırladığını kaydetti.
Açıklamada, bu raporun 15 Nisan tarihinde Başbakan, Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı ile paylaşıldığına işaret edilerek, “İlgili süreci bugüne kadar kamuoyu önünde baskı unsuru yaratarak değil yapıcı bir anlayışla Kıbrıs Türk medyası ve gazetelerin geleceğini güvence altına alacak çözüm odaklı bir sorumluluk içerisinde yürüttük” ifadelerine yer verildi.
“MADDİ YARDIM TALEBİ OLMADI”
Bakanlar Kurulu’nun ürettiği ve birliğin de ancak Başbakanlık’ın basın bildirisiyle haberdar olduğu karar sonrasında kamuoyunu bilgilendirme ihtiyacının ortaya çıktığına dikkat çekilen açıklamada, ilgili komitenin hazırladığı ve Kıbrıs Türk Gazeteciler Birliği tarafından hükümete sunulan raporda gazetelere yönelik ‘maddi yardım talebi’ olmadığı vurgulandı.
Açıklamada, tek talebin basın özgürlüğü ile örtüşmeyen vergi oranlarında normalleşmeye gidilmesi, haksız rekabet koşullarının ortadan kaldırılarak basın emekçilerinin sosyal yatırımlarının ve geleceklerinin güvenceye alınması olduğu belirtildi.
TEHDİTLER
Açıklamada, Kıbrıs Türk geleneksel (kağıda basılı) medyası önündeki tehditler raporda şöyle yer aldı:
“Gazetecilik disiplinleri üzerinden yayın yapan gazeteler, mevcut sorunlar aşılmazsa yerini, farklı menfaat ve çıkar ilişkileri ile kamuoyunu etkilemeye yönelik ‘güç’ elde etmeye çalışan odaklara bırakacaktır.
Kıbrıs Türk geleneksel (kağıda basılı) medyası üzerindeki hiçbir ülkede olmayan vergi yükü ve haksız rekabet koşulları ortadan kalkmazsa, basın emekçileri ‘işsiz’ kalacak, ‘gazetecisiz gazeteler’ yayınlanacaktır.
Sosyal medya ve internet medyasının da ana odağını oluşturan, bir asrı geride bırakmış köklü geçmişi ile fikir ve anlatımın toplanma merkezi konumundaki geleneksel medyamız etkisizleşecek; söz, anlatım, fikir özgürlüğü ve gazetelerin demokrasiye katkısı gerileyecektir.
Gazetelerin ‘kurumsal’ yapısı ortadan kalkacak, ‘kayıt dışılık’ yaygınlaşacak, mevcut gazeteler ekonomik koşulların getirdiği dayatmalar ile ‘kayıt dışılığa’ yönelecektir.”
SIKINTILAR
Açıklamada, Kıbrıs Türk geleneksel (kağıda basılı) medyasının bugün için yaşadığı en ciddi sıkıntılar da belirtilerek, gazete satış gelirlerinin, artık, baskı giderlerini karşılamadığı vurgulandı.
Açıklamada yaşanan sıkıntılar şöyle sıralandı:
“Reklam gelirleri sürekli azalmakta, ‘sınır ötesi yayıncılık’ nedeniyle, ülkemize ithal edilen ürünlerin reklamları, yurt dışında yayın yapan ve ülkemizde de okunan, izlenen, satın alınan medya eliyle yapılmaktadır.
Yurt dışından ülkemize gelen eş dilli gazete-dergi vs. basılı yayınlar, Kıbrıs Türk yaygın gazetelerinden daha ucuza satılarak, haksız rekabete sebep olmaktadır.
Kıbrıs Türk geleneksel (kağıda basılı) medyası, çok ağır bir vergi yükü altına yaşamını sürdürmekte; Avrupa’da (ve Türkiye’de) sıfır ya da yüzde 1 oranında (kayıt dışılığı önleme amaçlı) yer alan pek çok vergi dilimi ( baskı, reklam, dağıtım vb) ülkemizde % 5 ile % 10 dolaylarında düzenlenmektedir. ( Baskı % 10, gazete reklamı % 10, gazete satışı % 5)
Gazetelerimiz, her gün iade aldıkları ve satış imkanı bulmadıkları gazetelerin baskısı için dahi % 10 KDV ödemek durumunda bulunmaktadır.”
Açıklamada sorunların çözümü için önerilerde de bulunuldu.
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
KTGB’nin çözüm önerileri ise şöyle:
“Ülkemizde isim tescilli gazetelere (basılı) yönelik satış KDV’sinin (Katma Değer Vergisi) % 5 oranından % 1 oranına geri çekilerek, bu alanda normalleşmeye gidilmesi.
Ülkemizde isim tescilli süreli gazete baskı KDV’sinin % 10’dan % 1’e düşürülerek, bu alanda normalleşme sağlanması.
Ülkemizde isim tescili olmayan ve yurt dışında gelen gazetelerin, Kıbrıs Türk yaygın gazetelerinin ‘ortalama’ satış fiyatından satılması, bu farktan doğan rakamın ‘Kıbrıs Türk
Geleneksel (kağıdı basılı) Medyayı Destek Projesi’ fonunda toplanarak basın emekçilerinin sosyal yatırımlarının bu program dahilinde karşılanması.
Gazetelere yönelik ‘reklamlar’ için belirlenen % 10 oranındaki KDV’nin % 1’e çekilmesi ve bu alanda normalleşme sağlanması.
Medya sektöründe reklam / ilan alanlarındaki kayıt dışılık ve buna paralel gelişen haksız rekabetin önlenmesi için etkin denetim yapılması.
Ülkemize İthal ürün / markaların reklamlarının, ‘sınır ötesi yayıncılık’la sektörümüzün reklam gelirini engellemesi konusunda girişim yapılması, ithalat izinlendirme süreçlerine ‘Reklam Katkı Payı’ şartı eklenerek, bu haksız rekabetin önüne geçilmesi.”
“BAKANLAR KURULU KARARI SADECE KDV’YE İADE FORMÜLÜ İÇERİYOR”
Tüm önerilerin geniş bir şekilde hükümete sunulduğuna dikkat çekilen açıklamada, Bakanlar Kurulu’nca açıklanan kararın “vergi oranlarını düşürmek” yerine, sadece “gazete satış KDV’sine yönelik bir ‘iade’ formülü” içerdiği belirtildi.
“TEŞEKKÜR ETMEKLE BİRLİKTE…”
Açıklamada ilgili ‘formül’ün ayrıntılarının da henüz ortaya çıkmadığı, ya da birlikle paylaşılmadığı da vurgulanarak, “Hükümetin görüşmeler aşamasındaki ilgisine ve ilk adımın atılmasına teşekkür etmekle birlikte; bizlerin önerisinin ‘maddi katkı’ değil, KDV oranlarının ‘evrensel ölçütlere’ çekilmesi olduğunu yinelemek isteriz” ifadelerine yer verildi.
KTGB’nin önerileri sonrasında ortak yürütülen çalışmaya yönelik herhangi yeni bir görüşme yapılmaması ve çözüm formüllerinin seyri hakkında birliğe hiçbir bilgi verilmemesi de eleştirilen açıklamada, “Bunu üzüntüyle karşıladığımızı belirtiriz” denildi.
Bir ‘fikir’ ürünü olan gazete basımındaki % 10 KDV oranına dokunulmadığı ve gazete satışı dışındaki diğer vergi yüklerine yönelik hiçbir adım atılmadığına dikkat çekilen açıklamada, gazetelere yönelik ‘anormal’ vergi oranlarının ‘bütçe denkliği’ gerekçe gösterilerek değiştirilmemesinin kabul edilebilir olmadığı vurgulandı.
“BASIN İŞ YASASI UYGULANMIYOR”
Açıklamada ayrıca, KTGB’nin tüm girişimlerine rağmen medyadaki haksız rekabet koşullarını ortadan kaldırmak için henüz herhangi bir sonuç üretilmediğine işaret edilerek, Meclis’ten oybirliği ile geçirilen “Basın İş Yasası”nın hâlâ pek çok gazetede uygulanmadığı, mevcut haksız rekabet koşulları ortadan kaldırılmadığı sürece de uygulanma olasılığının çok fazla görünmediği kaydedildi.
KTGB’nin önerilerinin ancak bütünlüklü olarak değerlendirilmesi halinde medyanın nefes almasına yardımcı olabileceği vurgulanan açıklamada, “Bu değerlendirme yapılmadığı takdirde medyamız ve basın emekçileri ile birlikte söz, anlatım, fikir ve düşünce özgürlüğü önündeki tehdit tahmin edilenin çok ötesindedir” denildi.
