Kıbrıs’ın Güney’inde mesleğini icra eden Göz Doktoru Dr. Tasos Georgiu, başkanlığını yürüttüğü “yaşa bağlı makula dejenerasyonu tedavisi” konusundaki yeni araştırma ve uygulamalar anlattı
Göz mütehassısı Dr. Tasos Georgiu makula dejenerasyonunun ne olduğunu ve kendisinin idaresi altında yapılan hastalığın tedavisine yönelik öncü araştırmaları anlatıyor.
Doktor Bey, makula dejenerasyonu ne derece ciddi bir hastalıktır?
Öncellikle makulopatinin şimdilerde görmeye başladığı ilgiye Kıbrıs’ta yapılan araştırmaların cesaret verici sonuçlarının vesile olduğunu belirtmek lazım. Bu araştırmaların sonuçları kısa bir süre önce uluslararası alanda prestij sahibi British Medical Journal of Ophthalmology bilim dergisinde yayınlandı.
Görme duyusu ya da göz, insan vücudunun en önemli reseptörüdür ve insanoğlu refah ve yaşam kalitesini aslen bu duyuya borçludur.
Kırma kusuru nedeniyle görme keskinliğinde meydana gelebilecek herhangi bir anomali insan hayatının kalitesinin düşmesine neden olur.
Dolayısıyla dünya bilim adamları bu durumu düzeltmek ve körlükle mücadelede yeni tedavi yöntemleri geliştirmek için sürekli bir uğraş içindeler.
Yaşa bağlı olan makula dejenerasyonu görme yetisi üzerinde ciddi etkisi olan göz hastalıklarından bir tanesidir.
Makulanın bulunduğu bölge retina tabakasının merkezi olduğu için, burada meydana gelebilecek herhangi bir değişim merkezi görme yetisini etkiler.
Bu bölgede herhangi bir hasar meydana gelmesi halinde, kişi periferik görüş alanında hiç bir değişiklik meydana gelmediğini ancak merkezi görüş alanında ciddi biçimde kayıp oluşmaya başladığını fark eder.
Kuru tip makula dejenerasyonu tam olarak nedir?
Kuru tip makula dejenerasyonu vakaların yaklaşık olarak %90’ını kapsar.
Makula dejenerasyonu 50 yaş üstü kişilerde birinci körlük nedenidir ve hasta sayısının dünya çapında 200 milyonun üzerinde olduğu tahmin ediliyor. 2020 yılına kadar ise bu sayının %50’nin üzerinde artış göstermesi bekleniyor.
Kuru tip makula dejenerasyonunda retinanın epitel doku tabakasının altında protein ve lipit birikimi oluşuyor.
Bu birikimler aşamalı olarak ışığa karşı duyarlı hücrelerin bozulmasına yol açıyor. O zaman kişi merkezi görüş alanında karanlık görmeye başlar, yavaş yavaş karanlık daha da artar ve yayılır.
Son yıllarda Kıbrıs’ta makula dejenerasyonu tedavisi alanında sizin idareniz altında yapılan öncü araştırmalardan bahseder misiniz?
İnsanlığın makula dejenerasyonu sorunlarını çözmek için verdiği büyük mücadelede, tüm dünyada, öne çıkan bilim adamları seferber olmuştur ve insanın yaşam kalitesini ciddi ölçüde etkileyen fakat aynı zamanda da ülkelerin sağlık fonlarına çok büyük paralara mal olan bu kronik sorunun çözümü için her gün çalışmaktadır.
Bu çabaya Kıbrıs Genetik Enstitüsü’nden genetikçi Stavros Malas’la ve Kıbrıs Üniversitesi’nde aynı zamanda profesörlük yapan Kıbrıs Moleküler Tıp Merkezi’nin müdürü Prof. Konstantinos Deltas’la işbirliği halinde hayvan moddelleri üzerinde yapmakta olduğu öncü deneyleriyle Ofthalmos Araştırma ve Eğitim Enstitüsü de yer almaktadır.
Ayrıca bu çabada Ofthalmos Araştırma ve Eğitim Enstitüsü araştırmacıları Dr. Katerina Prokopiu, Dr. Maria Kaloyiru ve Panos Kolovos da yer alıyorlar.
Çalışma arkadaşlarımızla beraber, yıllardır devam eden meşakkatli çabalarımız sonucunda ve bugüne kadar edindiğimiz öncü teknoloji araç ve aletleriyle, kuru tip makula dejenerasyonu’nun tedavisinde dünya çapında önemli bir keşfi başardık.
Araştırmalarınızın sonuçlarının tam olarak ortaya koyduğu nedir?
Araştırmaların sonuçları, bir omega 3 yağ asitleri özel formülüne dayalı yeni tedavi yöntemlerinin, kuru tip makula dejenerasyonunda fotoselleri korumanın yanı sıra sayı olarak artışlarını da sağlayabileceğini apaçık bir şekilde göstermiştir.
Bu başarı, belirli oranlarda omega 3 yağ asitlerinden oluşan formülün belli bir dozda alımıyla ve bu tedavinin belirli aralıklarla kan tahlileri yoluyla kontrol edilmesi sayesinde en yüksek derecede verim alınabileceğini gösterdi.
Doktor bey, tam olarak ne başardığınızı daha iyi anlayabilmek için sizden araştırmanızı kısaca tarif etmenizi isteyebilir miyiz?
Araştırmada kuru tip makula dejenerasyonu geliştirmiş fare tipini kullandık.
Bu fare tipi, araştırma altındaki hastalığın tüm karakteristiklerini gösterdi.
Bunun yanı sıra sağlıklı fareler de kullanıldı. Hastalığın farklı gelişim olasılıklarının denetlenmesi maksadıyla fareler dört gruba ayrıldı.
Sağlıklı farelerden oluşan ilk grubun deneklerine söz konusu tedavi verildi.
Hastalığı taşıyan ikinci grubun deneklerine Omega 3 verildi.
Üçüncü grup ve dördüncü gruplarda yine hasta denekler yer alıyordu. Üçüncü gruptakilere omega 3 + omega 6 tedavisi verildi. Dördüncü gruptakilere ise hiç bir tedavi verilmedi.
Uzun aylar süren bu deneyin sonunda fotosel doku kontrolü yapıldı ve belirli inflamatuvar endeksleri izole edildi. Sonra retina tabakasındaki ve kandaki yağ asitleri ölçüldü.
Tedavi açıkça göstermiştir ki söz konusu doz formülü fotoselleri korumanın yanı sıra artışını da sağlıyor.
Bu araştırmaların yurtdışına nasıl yansıdı?
Bakın, Avrupa’da kısa bir süre önce kuru tip makula dejenerasyonu üzerinde araştırmamızın sonuçlarına dayanan yeni çalışmalar başlatıldı.
Ayrıca şunu da belirtmekte fayda var ki, şu anda Amerika’da araştırmamızla doğrudan ilişkili, kısa sürede sonuçları baklenen klinik araştırmalar yapılıyor.
Amerikan National Eye Enstitute tarafından finanse edilen söz konusu bu araştırmaya 10 milyon dolar ayrıldı.
Bu son araştırmaların istatistiksel sonuçları açıkça gösteriyor ki, kuru tip makula dejenerasyonunun tedavisinde insanlık adına umut edebiliriz. Ayrıca aynı veya benzer bir dozla başka makula distrofilerinde de tedavi umutları yaratıyor.
Yakın zamanda başka makula hastalıklarına ilişkin araştırmalarımızın da sonuçlarını da açıklayacağız.
Sonuçların dünya çapında kullanım özel haklarının Ofthalmos Kliniğine ait olduğunu ayrıca belirtmekte fayda görüyoruz.
Röportaj: Lenia Karaca
Çeviri: Kyriakos Kiliaris
