Amerikan Maliye Bakanlığı uluslararası ekonomiyi değerlendirdiği 35 sayfalık raporunda Alman ekonomi politikalarını ağır şekilde eleştiriyor. Raporda, Almanya'nın ihracat başarısının Avrupa ekonomisinin dengelerini bozduğu ve hâlihazırda zayıf durumdaki yerel talebin ise konjonktürün iyileşmesini engellediği eleştirisi getiriliyor.
Söz konusu eleştiriler aslında yeni değil. Amerikan Maliye Bakanlığı bir önceki raporunda da daha münasip bir tonla da olsa Almanya'nın ihracatta yakaladığı başarıyı eleştirmişti. Hatta Brüksel de bundan iki yıl önce “makroekonomik dengesizlikleri önlemek ve düzeltmek” için bir talimatname yayımlamıştı.
Almanya üç yıldan bu yana gayrısafi yurtiçi hâsılasının yüzde altısı oranında cari fazla veriyor. Bu durum Brüksel'den Almanya'ya bilançoyu eşitlemesi yolunda bir ihtar gelmesine yol açabilir. Ancak Alman hükümeti sözcüsü Steffen Seibert böyle bir uyarı beklemediklerini, ayrıca cari açık veya cari fazlanın ekonomiyi nitelikli şekilde değerlendirebilmek için tek başına yeterli bir ölçüt olmadığını belirtiyor.
Birinin açığı diğerinin fazlası
İhracat gelirinin ithalat giderinden fazla olması ticari bilançoya artı değer olarak yansıyor. Köln merkezli Alman Ekonomi Enstitüsü'nden dış ticaret uzmanı Galina Kolev'e göre aslında bu kötü bir durum değil. Ancak ticaret için bir alıcı bir de satıcı gerektiği için, bir ülkenin fazla vermesi, başka birilerinin açık vereceği anlamına geliyor.
Münih merkezli Ekonomi Araştırmaları Enstitüsü Almanya'nın bu yıl yaklaşık 200 milyar dolar dış ticaret fazlası verebileceğini kaydediyor. Ancak dış ticaret açığı her zaman olumsuz bir durum değil. Galina Kolev dış ticaret açığı olan bir ülkenin ekonomisinin aslında iyi de olabileceğini şöyle örneklendiriyor: "Burada sorulması gereken soru bu ithalatla ne yapıldığı. Bir ülke tüketim için mal ithal edebileceği gibi, yatırım yapmak için de mal ithal edebilir."
Ayrıca orta vadeli bir eksi değer, ticari bilançoda uzun vadede ekonomik büyüme sağlayabiliyor. Zira yatırım için alınan mal gelecekte kâr getirebiliyor.
Büyük bölümün yatırım malları
Almanya'nın ihracatının büyük bölümünü yatırım malları oluşturuyor. Makine ve tesis imalatı Almanya'nın en önemli ihracat branşlarından. Kolev "Bu nedenle Almanya’nın söz konusu bu ihracat fazlasını illa olumsuz olarak değerlendirmemek lâzım. Almanya'nın söz konusu ülkelerdeki üretim süreçlerinde kullanılmak üzere pek çok makine ve tesis ihraç ettiği de göz önünde bulundurulmalı" şeklinde konuşuyor.
Kolev dış ticari açıkların nedenlerinin iyi değerlendirilmesi gerektiği uyarısını yapıyor: "Bu sorunlar ortaya çıktığında nedenlerini sorgulamak gerekli. Bu, bir ülke çok fazla ithalat yaptığı için değil, örneğin bu ülkelerin yeterli rekabet gücünün bulunmamasından kaynaklanıyor. İhracatı güçlü ülkelerle değil, asıl bu durumla mücadele edilmeli. Bu ülkeler kendi ihracatını güçlendirmeli."
Almanya'nın ihracat fazlası konusundaki eleştirilerle ilgili bir diğer önemli noktaysa zamanlaması. Uzmanlara göre ABD'nin Alman ihracatına yönelik eleştirilerinin dozunu sertleştirmesinin ABD-Almanya ilişkilerinde yaşanan "dinleme” krizine denk gelmesi hayli düşündürücü.
