2011 İngiltere, Avustralya Nüfus Sayımları ve Kıbrıslılar - Havadis Gazetesi | Kıbrıs Haber
Perşembe, Mart 28, 2024
Poli

2011 İngiltere, Avustralya Nüfus Sayımları ve Kıbrıslılar

nüfus sayımı ve kıbrıslılar

 

Uzun yıllardır yurt dışında yaşayan Kıbrıslı Türklerle ilgili etrafta birçok rakam dönmektedir. Bolca sayılar zikredilmekte iddialı analizler yapılmaktadır. Bu sayılar örneğin İngiltere’de 200,000-300-000 arası Kıbrıslı Türk bir nüfus olduğunu ve adada yaşayan Kıbrıslı Türkler’ den daha fazla olduklarını iddia ederler. Avustralya ile ilgili iddialar da pek farklı sayılmaz. Rakamlar daha çok 50,000 ile 70,000 arası değişir. Türkiye’de ise bir milyona yakın Kıbrıslı Türk olduğu iddia edilir. Yani 1878 yılında 45,000 kişilik bir nüfusa sahip Kıbrıs Müslümanları bir asırdan biraz fazla bir süre içerisinde Dünya’da milyonlara varan bir nüfusa ulaşmayı başardığına inanılır. Bazen bu konu “olmak ya da olmamak” tartışmalarının içerisine çekilerek, rakamlar abartıldıkça, abartılır ve birer “inanç” meselesine dönüştürülür. Bir de Kıbrıs’taki “demografik panik” bu tip abartılı rakamları daha da tetikleyerek, etraf, bazı kesimlerin ürettiği, farklı farklı rakamlarla dolar ve adeta bir çeşit sayılar savaşına dönüşür. Bu tür tavırları son dönemlerde Suriyeliler ile ilgili AB içerisinde ve özellikle Britanya’da yakın zaman önce gerçekleştirilmiş Brexit referandumu sırasında da sıkça gözlemledik.


Rakamların, literatürde “güvenlikleştirici acenteler” (securitizing agency) olarak bilinen ve halk tarafından güvenilir kaynak olarak görülen kesimler tarafından (siyasetçiler, gazeteciler, kanaat önderleri) fabrike edilmesi, konuyu daha da bir “güvenlik sorunu” haline sokar ve sağlam bir zeminde tartışılmasını ortadan kaldırır. Bu kesimler tarafından gerçekleştirilen “speech act” denilen büyük iddialar, sosyal panik ortamını besler. AB’de kalınması, İngiliz kültürünün yok olmasına ve iradelerinin tamamen yabancı güçler tarafından ele geçirileceğine, işlerinin AB’den veya AB’nin mülteci olarak kabul edeceği insanlar tarafından ele geçirileceğine inandırılmış birçok İngiliz oylarını AB’den çıkmak ve daha İngiliz bir ortamda yaşamak için exit yönünde kullanacaktı. Tabii ki iddiaların bir doğruluk payı vardı fakat abartılması meseleyi “to be or not to be”  haline getirterek hayati bir mesele yapmıştı.

Bu tür şehir efsanelerinin veya yarım gerçeklerin tabii ki hep bir siyasi veya sosyo-pisikolojik çıkış nedenleri vardır. Öte yandan, diasporik toplumlarda ve azınlıklarda da bu tür tavırlara çokça rastlanır. Devamlı surette sayılar abartılarak veya bilinçli bir şekilde azaltılarak siyasi haklar elde edilmeye çalışılır. Örneğin, rakam ne kadar abartılırsa, bulunulan ülkeden o kadar fazla hak elde edinileceğine inanılır. “Azalıyoruz” korkusu ise toplumların tüm tavırlarının daha “istisnai hal” atmosferinde irdelenmesini getirir ve devamlı bir “yok olacağız” korkusu altında “panik siyaseti” yapılmasına neden olur. Farklı kesimler siyasi nedenlerden dolayı konuyu güvenlikleştirerek  (securitize) tartışılmaz bir hale getirirler. Konu güvenlik meselesi haline getirildiği için, üretilen her türlü abartılı rakamı eleştirmek, “oyun bozanlık,” “düşmanla işbirliği” ve hatta bazı hallerde “hainlik” yapmayla eş tutulur. “Yok olma korkusunun” bir de ekonomisi vardır. Rakamları abartan azınlık toplumları bu şekilde kendilerini mağdur ve pozitif ayrımcılık hakkeden guruplar olarak sunarlar. “kel aynak” gibi yok oluyoruz denildiğinde bile, bir çeşit koruma talep edilir ve yok olmak üzere oldukları için ekstra koruma ve yardıma ihtiyaç olduğu mesajı verilir.

Tabii buralarda yaşanan büyük ve siyasi göç hareketleri görmemezlikten gelinmemelidir. Fakat bazı gerçeklikleri sağlıklı bir şekilde incelemez ve görmezsek, zaman içerisinde bu tür abartılı ve veya yarım gerçekler toplumların kendi ayaklarını vurmalarına sebep olur veya bir çeşit “kendi kendini gerçekleştiren kehanetlere” dönüşebilme potansiyeline sahiptirler. Ve bu şekilde davranarak sağlıklı tedbirlerin alınmasını engelleyen faktörlere dönüşebilirler.

Bu tür tavırların nedenlerine veya arka planına daha fazla girmeden, sadece mevcut tartışmaya katkı yapacağına inandığım için bugün sizlerle 2011 yılında İngiltere ve Avusturalya’da yapılmış nüfus sayımı sonuçlarını paylaşmak istiyorum.

Cyprus

İngiltere her zaman Kıbrıslılar için önemli bir destinasyon olmuştur. Özellikle adanın 1914 yılında İngiltere tarafından ilhak edilmesinden sonra birer Britanya vatandaşına dönüşen Kıbrıslıların yoğun bir şekilde göç ettikleri bir yerdir. Daha önceki yazılarımda İngiltere’ye yapılan ilk göçü sizlere anlatmıştım. İngiltere’ye ilk giden Kıbrıslıların hemen hemen hepsi Kıbrıslı Rum’du. Yeni statü onların daha rahat seyahat etme olanağı sağlıyordu.

1918 yılının Londra’daki Ortodoks Kilisesinin kayıt defterlerine baktığımızda sadece bir elin parmakları kadar Kıbrıslının orada evlilik yaptığı görülmektedir. Bu da bize o tarihlerde çok az bir miktarda Kıbrıslının Birleşik Krallığa göç edebildiğini gösterir. İngiliz kayıtları bu rakamın özellikle 1920’li yıllardan sonra arttığını ve çoğunluğu Rum birçok Kıbrıslının Londra’nın Soho bölgesine yerleştiğini ve lokantacılık işlerinde çalışmaya başladığını göstermektedir. 1931 nüfus sayımı 1,000’in üzerinde bir sayıda Kıbrıs doğumlu kişiyi İngiltere’de yaşadığını tespit etmişti. İkinci Dünya Savaşı başladığında ise bu rakamın 8,000 kişiye ulaştığını görürüz. İngiliz hükümeti artan sayı karşısında onları izleyecek bir büro açılmasına bile karar vermişti. İngiltere’ye göçün hızlanması 1955 yılında EOKA hareketinin başlamasıyla artmış ve dört yıl içerisinde (1955-1959) yaklaşık 16,000 kişi oraya taşınmıştı. Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kurulması bu göçü yavaşlatmak yerine artırmış ve İngiltere’deki göç yasasının değiştiği 1962 yılına kadar artarak devam etmişti. Bu tarihlerde göç edenlerin yaklaşık %20-25’i Kıbrıslı Türklerden oluşuyordu. Kıbrıslı Türklerin İngiltere’ye göçü ise 1968 yılından sonra yeniden başlayacak ve artarak 1974 yılına kadar devam edecekti. 1974 yılından sonra adaya bir miktar geri dönüş yaşanmış olmasına rağmen savaş sonrasının getirdiği belirsizlik, çoğunluğu Kıbrıslı Rum olan birçok Kıbrıslıyı Birleşik Krallık kıyılarına atacaktı. 1990’larda ise adadaki siyasi ve ekonomik bunalımlardan çıkış arayan bazı Kıbrıslı Türkler de Londra’nın yolunu tutacaktı.

İngilizler her on senede bir nüfus sayımı yaparlar. Her sayımda da doğum yerleri sorulur. Biz bugün işte bu sorunun cevabına bakarak orada yaşayan yaklaşık Kıbrıslı Türk sayısını bulmaya çalışacağız. 1961 nüfus sayımı orada 42,000 Kıbrıs doğumlu kişinin yaşadığını göstermektedir. Bu kişilerin içerisinde Rum, Türk, Maronit, Ermeni Kıbrıslılar da dahildir. Ayrıca aynı rakam Kıbrıs’ta doğan İngiliz vatandaşlarını da içermektedir.

nüfus sayımları ve kıbrıslılar

Bu rakam 1971 yılına gelindiğinde 72,665’e çıkacaktı. 1974 yılından sonra ise birçok yerinden edilmiş Kıbrıslı Rum’un İngiltere’ye göç ettiğini biliyoruz. Bu da 1981 nüfus sayımında Birleşik Krallık’da yaşayan Kıbrıs doğumluların sayısını 84,357’e çıkartacaktı. Bu sayı 1991 yılına geldiğinde 78,191, 2001 yılında 77,156’ya düşecekti. 2011 yılında yapılan nüfus sayımı ise bize İngiltere’de 78,795, Galler’de 1,215, İskoçya’da 1,941, Kuzey İrlanda’da 344 olmak üzere toplam 82,295 Kıbrıs doğumlu kişinin orada halihazırda ikamet ettiğini göstermektedir. Son dönemlerde İngiltere’deki göçmen nüfusunun artmasının büyük nedeni AB üyeliği sırasında gerçekleşen serbest dolaşım ve çalışma hakkından yararlanan Kıbrıslıların, gerek çalışmak, gerekse okumak için İngiltere’yi seçmelerinden kaynaklanmaktadır. Bu rakamın % 57.5’i Ortodoks Hristiyan, %20.8’i Müslüman ve %13.4’ü ise herhangi bir dine inanmadığını belirtmiştir. %7.9 ise herhangi bir din belirtmemiştir. İlginç bir şekilde  0.6 kısımlık geri kalanların arasında Budist, Hindu, Yahudi ve Sikhler de yer almaktadır. Bu rakamlar bize 82,295 rakamının en az %21’nin (yani Müslüman olanların) Kıbrıslı Türk olduğunu göstermektedir. Kendilerini dinsiz olarak gösteren Kıbrıslıların ne kadarının Kıbrıslı Türk olduğu bilinmemektedir fakat bu rakamın büyükçe bir kısmının Kıbrıslı Türklerden oluştuğunu speküle etmemiz için elimizde yeterince nedenimiz vardır. Bu da bize orada 25,000-30,000 kadar Kıbrıs doğumlu Kıbrıslı Türkün yaşadığını, ikinci ve üçüncü nesil ve kendilerini bu adaya ait hissedenleri de kattığımız zaman bu rakamın 50,000’i aşamayacağını rahatlıkla söyleyebiliriz.

2011 nüfus sayımı Birleşik Krallık’ta yaşayanların 50,000 kadarının oraya 1981 yılından önce göç ettiğini tespit etmiştir. Bunun 31.439 kişisinin Hristiyan olarak, 8,692’sini ise Müslüman olarak kaydetmiştir. 6.025 kişi ise dini olmadığını belirtmiştir. Aynı sayım 11,888 kişinin ise 1981-2001 yılları arasında Birleşik Krallığa yerleştiğini göstermektedir. Bu rakamın 4.788 kişisi kendini Hristiyan olarak kaydetmiştir. Aynı rakam içerisindeki Müslüman sayısı ise 3,737 olarak gösterilmiştir. 2,403 kişi ise dininin olmadığını, 876 kişi ise belirmek istemediğini kaydetmiştir. Kıbrıs’tan 4,463 kişi ise 2001-2006 yılları arasında İngiltere’ye göç etmiştir bu sayının 2,370 kişisi kendini Hıristiyan, 976 kişisinin ise Müslüman olarak deklare ettiğini görürüz. 893 kişi ise dini olmadığını belirmiştir. Sayım, son olarak 2007-2011 arası Birleşik krallığa göç edenlerin sayısını 10,427 kişi olarak göstermiş ve bu sayının 7,264 kişisinin Hristiyan, 929 kişisinin Müslüman, 1095 kişisinin dinsiz ve 939 kişisinin ise dinini belirtmediğini not etmiştir.

Bütün bunlar bize İngiltere’de yaşayanların çoğunluğunun 1981 yılından önce oraya göç ettiklerini göstermektedir. 1981-2001 yıllarında ise göç edenlerin sadece %40’ının (4,788 kişi) dinini Hristiyan olarak göstermesi, o tarihler arasında yapılan göçün daha çok Kıbrıslı Türkler tarafından gerçekleştirdiğini göstermektedir. Bu da bize özellikle 1980’li yıllarda ve 1990’lı yıllarda herkes tarafından hissedilen ve dile getirilen “Londra’ya kaçış” fenomenini göstermektedir. Bu dönemde hatta 1,200 kadar Kıbrıslı Türk genç, İngiltere’den iltica talebinde bile bulunmuştu.

nüfus sayımları ve kıbrıslılar

Avustralya’daki Kıbrıslı Türklerin nüfusuna bakmak için Avustralya’nın “Göçmenlik ve Vatandaşlık” bürosunun verilerini paylaşacağım Kıbrıs’tan ilk Avustralya’ya göçün 1850’lerdeki altın arayışı sırasında gerçekleştiğine inanılır. 20. Yüzyılın ilk yarısındaki nüfus sayımlarına bakarsak orada ne kadar Kıbrıslının yerleştiğini görebiliriz. 1933 yılı Avustralya nüfus sayımı orada yaşayan sadece 500 Kıbrıs doğumlu tespit etmişti. Avustralya’ya ilk kayda değer göç İkinci Dünya Savaşından sonra gerçekleşmişti. Bu göç hareketi Kıbrıslıların ama özellikle Kıbrıslı Türklerin 1960’larda ve 1970’lerde yaptıkları göçlerle artacaktı. 1971 nüfus sayımı Avustaralya’da yaşayan 13,267 Kıbrıs doğumlu bulmuştu. Bu rakamın içerisinde Kıbrıslı Rumlar, Kıbrıslı Türkler ve diğer Kıbrıs doğumlu azınlıklar da yer almaktadır. Aynı şekilde 1991 nüfus sayımı Kıbrıs doğumlu nüfusta artış olduğunu göstermektedir. Sayı 20,652’ye çıkmıştır. 2001 yılına geldiğimizde ise göçün yavaşladığını görürüz. Kıbrıs doğumlu sayısı 19,482’ye düşer. Bu sayı daha da bir düşüş yaparak 2011 nüfus sayımında 18,070 kişiye düşmüştür. Aynı nüfus sayımı diğer göçmenlere nazaran yaşlanan bir Kıbrıs doğumlu nüfus tespit etmiştir. Kıbrıs doğumluların ortalama yaşı 60’tır. Diğer göçmenlerin ortalama yaşı ise 45 olarak çıkmıştır. Bu da bize son zamanlarda Avustralya’ya Kıbrıs’tan çok az bir göç yaşandığını göstermektedir. 2011 sayımında insanlara hangi soydan geldikleri de sorulmuştur. Bu soruya cevap olarak 22,680 kişi Kıbrıslı diye cevap vermiştir. Öte yandan Kıbrıs doğumlular arasında bu soruya sadece 7,319 kişi Kıbrıslı soyundan geldiğini belirtmiştir. Diğerleri kendilerini Türk (2,690) ve Yunanlı (6,771) soyundan gelen olarak deklare etmişlerdir. Bu da bize Kıbrıslı kimliğini orada doğan Kıbrıslı ailelerin çocuklarının daha fazla tercih ettiğini göstermektedir.

Aynı nüfus sayımı Kıbrıs doğumlu kişilere dinlerini ve evde konuştukları dillerini de sormuştur. 11,912 kişi (%65.9) evde Yunanca konuştuklarını, 3.195 kişi (%17.7) Türkçe ve 2,683 (%14.8) kişi ise İngilizce konuştuklarını deklare etmişlerdir. Kıbrıs doğumluların 12,646’sı (%70), kendini Ortodoks Hristiyan, 3,148 kişisi (%17.4) ise Müslüman olarak gördüğünü belirtmiştir. %5.6 oranındaki diğer bir kesim ise diğer farklı dinleri belirtmiştir. Dinsizlik oranı ise %22.3 olan Avustralya ortalamasının çok altında kalarak %4.6 olarak kaydedilmiştir.

Bu rakamlardan özet olarak Avustralya’ya yapılan göçün daha çok 1981 yılından sonra gerçekleştiğini ve şu an duraklama haline girdiğini ve hatta Avustralya’daki Kıbrıs doğumlu nüfusun yaşlanarak her geçen yıl biraz daha azaldığını göstermektedir. Onun için bu nüfus sayımı verileri 1990’larda sıkça seslendirilen bütün “Kıbrıslı Türkler Avustralya’ya kaçtı” söylemini büyük oranda yanlışlamaktadır. Oralarda 100,000’lere varan Kıbrıslı Türk söylemi de bir şehir efsanesi olarak ortaya çıkmaktadır.

 

Kaynakça:

Avustralya Hükümeti Göçmenlik ve Vatandaşlık Bürosu raporu: (https://www.dss.gov.au/sites/default/files/documents/02_2014/cyprus.pdf):

Panteli, Stavros. “The Greek Cypriot diaspora: An overview of the UK experience”. Cypriot Diaspora Project.

“Estimated overseas-born population resident in the United Kingdom by sex, by country of birth (Table 1.4)”. Office for National Statistics.

Mete Hatay, Is the Turkish Cypriot Population Shrinking,  PRIO Report 2/2007 https://www.prio.org/Global/upload/Cyprus/Publications/Is%20the%20Turkish%20Cypriot%20Population%20Shrinking.pdf

[newsbox style=”nb3″ title=”POLİ 292″ display=”tag” tag=”292″ number_of_posts=”6″ sub_categories=”no” show_more=”no” post_type=”post”]

Tepki göster
Bayıldım
0
Bayıldım
Huzurlu
0
Huzurlu
Hahaha
0
Hahaha
Üzüldüm
0
Üzüldüm
Hayran Kaldım
0
Hayran Kaldım
Facia
0
Facia
Web tasarım ve geliştirme : Baba Bilgisayar