Uzun bir hazırlık sürecinin ardından aylardır Meclis gündeminde bekleyen Yabancılar ve Uluslararası Koruma Yasası, Genel Kurul’da görüşülerek kabul edildi. Büyük bölümü uzlaşmayla çıkan yeni düzenlemeyle, Yabancıların Türkiye’de İkameti Hakkında Yasa ve Pasaport Yasası’nın 62 yıldan beri yürürlükte olan bazı maddeleri kaldırıldı.
MÜLTECİ STATÜLERİ
Koruma tanımları Yabancıların korunmasını sağlayacak 3 statü belirlendi. Avrupa ülkelerindeki olaylar sonucu Türkiye’ye sığınanlar “mülteci” kabul edilecek. Avrupa dışındaki ülkelerden gelenler “şartlı mülteci” olacak. Ölüm cezası, işkence ve kötü muameleden kaçanlara “ikincil koruma” hakkı verilecek. Şu anda barınma kamplarında kalan 190 bin dolayındaki Suriyeli sığınmacı “geçici koruma” statüsüne alınacak. Şartları uyanlar, Avrupa dışından gelenlere tanınan “şartlı mülteci” hakkından yararlanabilecek. Bu statüdekiler 6 ay sonra çalışma izni alabilecek. Çalışma izni aynı zamanda ikamet izni sayılacak.
MAHMUR OLASILIĞI
Vatansız kişilere, Türkiye’de yasal ikamet edebilme hakkı sağlayan Vatansız Kişi Kimlik Belgesi düzenlenecek. Vatansızlar, ciddi güvenlik tehdidi oluşturmadıkları sürece sınır dışı edilmeyecekler. Çözüm sürecinde Kuzey Irak’taki Mahmur kampının boşaltılması gündeme gelirse, geçen yıllar içinde orada doğan ve vatandaşlığı bulunmayanların da bundan yararlanma olasılığı bulunuyor. Ancak süreçte bu statünün kullanılıp kullanılmayacağı henüz belirsiz.
ŞİDDET KORUMASI
Ülkesinde aile içi şiddete maruz kalan mağdurlar da bu haktan yararlanacak. Bu kişilere harçlık verilecek. Alacakları kimlik belgesi çalışma izni yerine geçecek. “Uluslararası koruma” statüsünde kabul edilen bu mağdurların iş piyasasına girişleri kolaylaştırılacak. Yabancılar için bazı ekonomik sektörlerde getirilen sınırlamalar, bu kişilere uygulanmayacak.
BEYAZ KADIN NEŞTERİ
Mevcut yasalarda yasaklılar olarak sayılan “Tabiyetsiz ve Türk kültürüne bağlı olmayan göçebeler, serseriler ve dilenciler, delilikle veya bulaşıcı hastalıkla malul olanlar, fahişeler, beyaz kadın ticareti yapanlar” ifadeleri çıkarıldı. Bunun yerine, kamu düzeni, kamu güvenliği ve kamu sağlığı kriterleri getirildi. Bu açıdan sakınca görülen yabancıların Türkiye’ye girişi yasaklanabilecek.
ANLAŞMALI EŞE DENETİM
Anlaşmalı evlilikle ilgili makul şüphe varsa araştırılacak. Aile ikamet izni verildikten sonra da valiliklerce denetim yapılabilecek. Hayati tehlikeli hastalıktan tedavisi devam ederken sınırdışı edileceği ülkede tedavi imkanı bulunmayanlar sınır dışı edilmeyecek. Ülkeye girişlerde kapsamlı kontrole alınanlar en fazla 4 saat bekletilebilecek. Yabancı, bu süre içinde her an ülkesine dönebilecek. Göç İdaresi Genel Müdürlüğü kurulacak. Göç politikasını yönetmek üzere Göç Politikası Kurulu, Göç Danışma Kurulu, Düzensiz Göçle Mücadele Kurulu gibi organlar oluşturulacak.
